ملاقات با مرسدس‌بنز 300 SE

اول بحث به تاریخ 50 ساله S ​​کلاس اشاره کردیم. خیلی که بخواهیم به خشخاش بگذریم و دقیق تر بگویم، تاریخچه این کلاس از سال 1954 (یعنی 70 سال پیش) آغاز می شود. کاری به این چیزها نداریم. مرسدس بنز به‌صورت رسمی تولید این خانواده با اسم S-Class را از سال 1972 آغاز کرد. گام اول با نسل اول (W116)، محکم، شوکه‌کننده، موفقیت آمیز و بی‌مانند برداشته شد.

در روزنامه‌نگاری اصطلاحی هست که می‌گوید: همیشه برای چاپ «شماره یک» فرصت داری. این یعنی برای شروع هیچوقت دیر نیست اما اگر چرخی شروع به حرکت کند، دیگر نمی‌توانم جلوی حرکتش را بگیرم. این درست است که نسل اول S کلاس فوق العاده بود، اما برنامه نسل دوم چی؟ مرسدس وارد مسیر شده بود که همیشه بهتر بود، باکیفیت تر، لوکستر، مدرن تر و زیباتر می شد.

نسل اول S کلاس سال 1972 آمد. هنوز یک سال از عرضه این خودرو نگذشته بود که کار روی نسل دوم آغاز شد. تا مرسدس بخواهد لذت گام اول این شگفتی را مزه‌مزه کند، بحران نفتی دنیا در سال 1973 آغاز شد. شرکت میدانست که آینده این خانواده جاه‌طلب کاملاً در خطر است. خودرویی که نیامده، باید خود را قوانین سختگیرانه مصرف سوخت و تولید گازهای آلاینده به بازار آمریکا کند. اوضاع به هم پیچید. مسئولیت طراحی و توسعه محصول جدید با اسم W126 به طراح افسانه‌ای دایملر، «برونو ساکو» واگذار شد. بر اساس برنامه قرار گرفتن محصول جدید نسبت به ویرایش قبلی آیرودینامیک‌تر هم باشد، اما با حفظ عناصر استاندارد یک سدان مجلل.

شرکت عملاً نسل اول را قربانی نسل دوم کرد. گویی تازه این اولین کلاسی است که می‌خواهد تولید کند. با وجود تنش اجتماعی و سیاسی در دنیا، آرام و دقیق روی درخواست مدیران شرکت ساماندهی شد. یکی از چالش‌ها این بود که برای کاهش مصرف سوخت، وزن خودرو پایین‌تر می‌آمد؟ ولی چطور می‌توانم یک سدان فوق لوکس با پیشرانه سنگین و کلی آپشن را سبک کرد؟ مغز نابغه مرسدس به کار افتاد. مهندسان برای اولین بار از HSLA (فولاد کم آلیاژ استحکام بالا) استفاده کردند تا جرم بخش‌های اساسی بدنه را به طرز چشمگیری کاهش دهند. هم‌چنین برای سپرها و روکش‌های جانبی از پلی‌اورتان استفاده می‌شود. حتی بلوک پیشرانه نیز به لطف استفاده از متالوژی جدید تا 10 درصد نسبت به نسل قبلی سبک‌تر شد.

سال 1979 هنگامی که W126 به‌عنوان دومین نسل مرسدس‌ بنز S کلاس در نمایشگاه فرانکفورت رونمایی شد، فک و تصاویر برای بینندگان باقی نمانده بود. خودرویی که قرار نبود به این زودی‌ها روی میز طراحی و مهندسی قرار گرفتن، بعد از 6 سال (2 سال فقط طراحی بدنه) متولد شد. عجله‌ای که اتفاقاً باعث ایجاد یکی از تأثیرگذارترین و ماندگارترین خودروهای تاریخ شد.

چه می‌گویند فلانی «پرستیژ» دارد یا فلانی آدم «با پرستیژی» است، یعنی چی؟ واژه Prestige به معنی معتبر، حیثیت و منزلت ترجمه شده است. پس خیلی راحت می‌توانیم ادعا کنیم که 300 SE خودروی با پرستیژی است. لامصب اصل و نسب از تک‌تک اجزای این سدان می‌بارد. چقدر چهره‌اش متین و پخته است. مثل یک دیپلمات کهنه‌کار و دنیادیده. شیک پوش و سنگین رنگین. این معجزه خطوط نرم و زوایای آرامی است، که در سرتاسر بدنه جاری می شود. این اعجاز برونو ساکو بود که با استفاده از ابزارهای خارق‌العاده و مریخی مرسدس، محصولی زبانزد تولید کرد. ساکو با استفاده از تونل باد (که آن روزها فناوری‌اش در اختیار مرسدس بود) اصلاح روی کاپوت اعمال کرد تا هم ویژگی برتر لوکس‌گرایان حفظ شود و هم این‌که تفاوت ملموسی با نسخه قبلی ایجاد شود. یکی از جلوه‌های بصری چشمگیر این خودرو، حذف ظاهری برف پاک‌کن بود. در آزمون تونل مشخص شد که بازوهای برف پاک‌کن تأثیری منفی روی جریان باد می‌گذارند. به همین دلیل با ذکاوت مثال‌زدنی، این قطعه کمی به زیر کاپوت جلو هدایت شد.

سپر و رکاب‌های طوسی‌اش چقدر به آن پوشش بشقابی رینگ‌هایش می‌آید. آن قطعات فلزی که روی گلگیر جلو چراغ راهنما دیده می شود، محل اتصال پرچم است. این یعنی خودروی فوق احتمالاً جزء همان گروه 300 SE بوده که برای ناوگان تشریفات وارد شده بود. در کنار یک چیز دیگر هم چشم نوازی می کند. آن هم آینه‌های مستطیلی چسبیده به ستون است. این آینده آینه همه مدل‌های مرسدس شبیه به هم شده است؟ حتی آینه W126 هم با ساختار کلی بدنه‌اش هم‌خوانی دارد.

به طراحی چراغ های عقب این خودرو با دقت نگاه کنید. چند لبه برجسته روی صفحه بیرونی چراغ، شاید در ظاهر برای زیبایی و جذابیت به نظر بیاید؛ اما در واقع آنچه می‌بینید برگرفته از فلسفه Fluted Design است که چراغ عقب را در زمان مصرف، گردوخاک و یا گل‌ولای به لبه‌های بیرونی منتقل می‌کند.

چیزی که یک مخاطب عادی داخل کابین 300 SE می‌بیند، با چیزی که یک «بنز باز» می‌بیند، کلی فرق می‌کند. از دید افراد عادی، طراحی داخلی این خودرو مثل همه خودروهای قدیمی دیگر است. اما چیزی که یک عاشق ستاره نقره‌فام می‌بیند، روح و روان شرافت و اصالت است. قاعدتاً با لنز امروزی نمی‌توانم به اجزای داخلی W126 نگاه کرد. مرسدس آن روزها هم عجیب و غریبی روی محل قرارگیری دریچه‌های تهویه مطبوع داشت. حتی محل قرارگیری داشبورد هم طوری طراحی می شود که شبیه سایر خودروها، تابلو قرار می گیرد. دکمه انبوهی، پیچ و کلید، ویژگی همیشگی خودروهای تجملی است که در این خودرو نیز به‌درستی رعایت می‌شود.

پیش‌قراول فناوری در صنعت خودرو، 45 سال پیش اولین خودروسازی بود که از سیستم ترمز ABS به‌صورت استاندارد استفاده می‌کرد. این فناوری برای اولین بار در دنیا، با استفاده از نسل قبلی استفاده از این فناوری، انتخاب شده بود. شاید سه چهار سالی باشد که اسم کمربند ایمنی پیشکشنده را شنیده باشد. مرسدس W126 این آپشن را بیش از 4 دهه پیش داشت. این کاهش یا کاهش سرعت سیستم در کاهش سرعت، با کاهش آسیب‌ها، با تسمه کمربند باعث کاهش آسیب می‌شود.

این خودرو اولین محصولی بود که سیستم جلوگیری از سرقت را به‌عنوان یک آپشن ارائه می‌دهد. در صورت یدک کشیدن، ضربه به سپر جلو یا عقب، باز کردن زوری صندوق‌عقب یا کاپوت جلو، آژیر خطر به صدا درمی‌آمد. بله نزدیک به 40 سال پیش چنین چیزی وجود داشت.

این می‌گوییم مرسدس بنز بر قله فناوری خودرویی نشسته، بی‌دلیل نیست. مدلی که درباره اش صحبت می کنیم، دارای Crumple Zones بود. یعنی نقاطی از بدنه با قابلیت مچاله شدن که هم نیروها را جذب کرده و از بین می‌برند و هم آن را جابه‌جا کرده و از محفظه سرنشین دور می‌کنند. با این کار ضربه شتاب منفی روی سرنشینان خودرو را کاهش می‌دهند.

در برخی از مدل‌های بعدی همین نسل (به‌ویژه تیپ‌های 8 سیلندر اروپایی و مدل‌های آزمایشی به آمریکا) سیستم کنترل کشش (TSC) و تنظیم لغزشتاب (ASR) نصب می‌شد. دقت فرمودید؟ کنترل کش.

که از اواسط دهه 80 کلیه خودروها در بازار آمریکا می‌بایست به چراغ سوم ترمز می‌شدند، مرسدس قبل از اینکه دستوری برای ساخت این سیستم را روی W126 اعمال کرده بود.

به جزئیات در این خودرو دقت کنید، فوق‌العاده است. تجمل یعنی قرار دادن چراغ روی درها؛ یعنی نصب چراغ مطالعه روی ستون C که سرنشینان عقب بدون حواس‌پرتی راننده مطالعه کنند یا کار دیگری انجام دهند. باور می‌کنید در برخی از نسخه‌های این خودرو آپشن گرم‌کن صندلی وجود دارد؟ در مدل‌های LWB صندلی نیمکتی با قابلیت 10 سانتی متر حرکت به عقب و جلو وجود داشت. از اواسط دهه 80 به بعد، ارتفاع لامپ چراغ‌های جلو نیز قابل‌تغییر بودند.

شاید شوکه‌کننده‌ترین آپشن مرسدس بنز W126 سیستم خودکار کنترل تهویه مطبوع باشد که از یک سنسور داخلی برای کنترل آب‌وهوا می‌کند. این سنسور در بالای سر راننده نزدیک به دکمه سانروف (در صورت وجود) قرار داشت تا هر زمانی که سقف خودرو باز می‌شد، جریان هوای خنک را تشخیص دهد و دستور تنظیم جریان گرمای مناسب را صادر کند.

خودرویی که امروز با آن ملاقات کرد، مربوط به «سری دوم» W126 است که از 1986 تا 1991 یعنی پایان کار این نسل تولید شد. از نظر فنی، سری دوم تولید این کلاس به‌مراتب فنی‌تر و مهندسی‌تر به حساب می‌آید.

مثلاً همین پیشرانه 2960 لیتری خط بلوی شش سیلندر که در زمان خودش یکی از فناورانه‌ترین‌های قوای محرکه بود. خروجی آن 177 اسب‌بخار با 255 نیوتن‌متر گشتاور است. مرسدس بنز 300 SE با طول، عرض و ارتفاع 5145، 1820 و 1441 میلی‌متری یکی از بزرگ‌ترین سدان‌ها حتی در بازار فعلی است. با وزن نزدیک به 1.7 تنی، که صفر تا صد را در 10.5 سال طی کند، عالی است. این را هم در نظر بگیرید که جعبه‌دنده‌اش 4 سرعته خودکار است.

تصور این‌که این قصر مجلل و باشکوه با سرعت 210 کیلومتر برساعت می‌رسد، واقعاً از سر می‌پراند. برای خودرویی در این قد و قواره، باید هم باک سوخت 90 لیتری در نظر گرفته شود. چراکه مصرف سوخت آن زیر 13 لیتر در هر 100 کیلومتر نیست.

گفته می‌شود حتی در همین نسل هم یک جهش فنی به‌ویژه در سیستم تعلیق رؤیایی آن اجرا شده است. در این مدل برای هر چهار چرخ از سیستم مک‌فرسون استفاده می‌شود، که ممکن است هزینه نگهداری و تعمیرات آن بالاتر باشد، اما از نظر راحتی تجربه‌های تکرارنشدنی را به نمایش گذاشته است. حرفه‌ای‌ترها می‌گویند در این خودرو دیفرانسیل عقب به شاسی و به همین دلیل پلوس کاملاً مستقل و رها در پشت چرخ عقب قرار گرفته است.

خرید یک مرسدس همیشه حاشیه‌های سینوسی خاص خودش را دارد. لذت وصف‌نشدنی سواری با خودرویی که آوازه شکوه و وقار آن تا کوره دهات‌ نیجریه پیش رفته، واقعاً تجربه‌ای حیرتانگیز خواهد بود. اما با دور شدن از اظهارنظرهای سلیقه‌ای و احساسی باید به چند نکته توجه کنیم.

خرید خودروهای کلاسیک برای افراد معمولی که نگاهی متعارف به کاربرد خودرو دارند، اصلاً توصیه نمی‌شود. هرچه باشد خودرویی که دهه‌ها از عمر آن گذشته، بی‌تردید نیازمند مراقبت ویژه‌تر نسبت به یک خودروی تازه‌ساخت شده است. نمی‌توانم چنین محصولی را به‌عنوان یک خودروی هر روزه انتخاب کنم. نمی‌گوییم که از پس استفاده هر روزه برنمی‌آید، منظور این است که 300 SE برای پیمایش‌های روزمره تحت‌فشار و استهلاک قرار گیرد. البته خُب از طرف دیگر در شخصیت مرسدس بنز هم نیست که صبح‌ها با ماشین 2 تا نون بربری بخرید.